Hemoroidi ili šuljevi su otečeni, ali normalno prisutni krvni sudovi u i
oko anusa (čmara) i donjeg dela rektuma, koji su prošireni pod
pritiskom, slično kao i proširene vene na nogama.
Najčešći uzrok
nastanka hemoroida je naprezanje prilikom defekacije, a mogu biti i:
trudnoća, nasledstvo, starenje, hronični zatvor, proliv, dugotrajno
sedenje, analne infekcije.
Hemoroidi mogu biti spoljašnji ili
unutrašnji. Unutrašnji nastaju blizu početka analnog kanala, a
spoljašnji na analnom otvoru. Unutrašnji hemoroidi potiču od unutrašnjeg
venskog hemoroidnog pleksusa u gornjem delu analnog kanala i rektumu.
Oni se uvećavaju, zahvataju kožom prekriveni donji deo analnog kanala i
čine vidljivim spoljnji hemoroidalni venski pleksus.
Hemoroidi
su vrlo česti i kad žena i kod muškaraca. Polovina populacije starosti
iznad 50 godina ima hemoroide. Učestalost ove bolesti je 2 na 1000
ljudi. Hemoroidi su posebno česti kod trudnica. Pritisak ploda na tu
regiju, hormonske promene, kao i sam plod uzrokuju povećanje
hemoroidalnih krvnih sudova. Kod većine žena koje imaju hemoroide
povezane s trudnoćom, oni su privremeni problem.
Klinička slika
Na
početku i na kraju defekacije moguće je bezbolno svetlocrveno
krvarenje, često u vidu štrcanja. Krv je na stolici, nije pomešana s
njom. Čest je prolaps šuljeva pri defekaciji, koji može da postane
stalan. Hemoroidi uglavnom nisu opasni i ne ugrožavaju ljudski život.
Uglavnom simptomi nestaju unutar nekoliko dana. Nekada simptomi i nisu
prisutni. Simptomi unutrašnjih hemproida su: stolica prekrivena svetlom
krvi, krv na WC papiru ili na WC šolji. Međutim, unutrašnji hemeroidi
mogu izaći iz anusa i tada mogu biti bolni. Simptomi spoljašnjih
hemoroida uključuju bol oko anusa. Čitavo područje oko analnog otvora je
osetljivo, bolno i svrbi.
Dijagnoza
Pažljivi
pregled i ispravna dijagnoza važna je prilikom svakog krvarenja iz
rektuma ili nalaza krvi u stolici. Krvarenje može biti simptom i drugih
bolesti gastrointestinalnog trakta, pa tako i tumora debelog creva.
Rektalni pregled često je dovoljan za dijagnozu. U predelu anusa naći će
se otečeni krvni sudovi, a i potrebno je da doktor napravi
digitorektalni pregled (pregled zadnjeg creva prstom) tražeći
abnormalnosti. Pretrage koje ponekad treba napraviti radi bolje
vizualizacije područja su: anoskopija (pregled instrumentom za
vizualizaciju unutrašnjosti anusa) i proktoskopija (celog rektuma).
Terapija
Blagi
slučajevi hemoroida mogu se lečiti konzumiranjem veće količine tečnosti
i ishrane bogate vlaknima. Hemoroidalne kreme ili čepići mogu pomoći u
smanjenju otoka i bola. Korisno je kupanje u toploj kadi. Ponekad je
stanje takvo da zahteva hiruršku intervenciju. U lečenju se sve više
primenjuje i laserska koagulacija hemoroida.
Komplikacije
Kao posledica produženog krvarenja može nastupiti anemija zbog nedostatka gvozđa.
Prevencija
Moguće
je prevenirati ponovni nastanak hemeroida, promenom stila života, u
smislu promene ishrane (više vlaknaste hrane – voće, povrće) i unošenje
veće količine tečnosti (8 – 9 časa dnevno).
Takav način ishrane
pogoduje nastanku mekše stolice, a time je olakšano pražnjenje creva i
smanjenje pritiska, koji kad je povišen pogoduje nastanku hemoroida.
