Gonartroza predstavlja artrozu kolenog zgloba. Artroza je degenerativna
promena zglobne hrskavice, koja zatim uzrokuje promene i na ostalim
delovima zgloba (zglobna čaura, kost), a pre ili posle se karakteriše
bolom i oštećenom funkcijom zgloba.
Uzrok nastanka
Uprkos
intenzivnim istraživanjima, uzrok nastanka degenerativnih bolesti
zglobova još uvek je nedovoljno poznat. Proces starenja tkiva, mnogi
spoljašnji faktori, poremećaji hormonske ravnoteže i nasledna
predispozicija, predstavljaju faktore odgovorne za nastanak artroza.
Zavisno od uzroka nastanka degenerativnih bolesti zglobova, razlikujemo
primarne i sekundarne artroze. Kod primarnih artoza, uz normalno
opterećenje, postoji “slabost” hrskavice nepoznatog porekla. Kod
sekundarnih artroza, uz normalnu hrskavicu postoji preopterećenje, a
može biti posledica povrede, urođene anomalije zglobova, metaboličkih i
endokrinih bolesti, upala itd.
Klinička slika
Najčešća
lokalizacija artroze je u zglobu kolena. U početku razvoja ove artroze
glavni simptom je bol pri određenom aktivnostima (penjanje uz i
silaženje niz stepenice), kao i kratkotrajna ukočenost pri prvim
pokretima posle mirovanja. U tom periodu jedini pozitivan klinički znak
mogu biti krepitacije pri pasivnim pokretima. Tek kasnije javlja se
ograničenje u obimu pokreta, tvrdo zadebljanje zgloba i eventualno
nestabilnost kolena zbog slabljenja kvadricepsa i olabavljenja tetiva.
To je razlog naglog „klecanja“ i „otkazivanja“ kolena. Kasnije zbog
većeg opterećenja medijalnoig dela kolena, često se javlja varus
deformacija zgloba ( O noge), što doprinosi daljem bržem oštećenju svih
struktura i nestabilnosti i labavosti zgloba.
Dijagnoza
Osim
na osnovu simptoma, bolest možemo dijagnostikovati i na temelju
rendgenografije. Karakteristične radiološke promene na zahvaćenim
zglobovima potvrđuju dijagnozu, ali valja napomenuti kako radiološke
promene nisu uvek u korelaciji s kliničkim simptomima. U izuzetno retkim
slučajevima u dijagnostici se možemo koristiti i drugim radiološkim
pretragama (CT, NMR).
Lečenje
Nažalost,
promene na hrskavicama i kostima su ireverzibilne (nepopravljive).
Lečenje se sastoji u smanjenju bolnosti i mišićnog spazma, poboljšanju
funkcije, sprečavanju kontraktura i osposobljavanju za aktivnosti
dnevnog života.
Lečenje može biti:
lekovima – analgetici, antireumatici, antiflogistici, miotonolitici
fizikalna terapija – hidroterapija (omogućava pokrete u zglobu sa
smanjenim opterećenjem), kineziterapija (rasteretne vežbe i potom
jačanje mišića stabilizatora zgloba) i elektroterapija (uglavnom
analgetska)
hirurško lečenje (palijativni, kauzalni,
artroplastike, artrodeze i eksperimentalni pokušaji zamene ili
regeneracije hrskavice).
