Endemska nefropatija je porodična hronična tubulointersticijumska
nefropatija koja se javlja u žarištima, endemično, duž reka Kolubare,
Drine, Save i Morave.
Javlja se u oblastima jugoistočne Evrope, a
žarišta su potvrđena u Srbiji, Bosni i Hercegovini, Hrvatskoj, Rumuniji i
Bugarskoj. Bolest se klinički ispoljava kod odraslog seoskog
stanovništva, obično između 30 i 50 godina starosti, sa lakom
predominacijom ženskog pola.
Uzrok nastanka
Etiologija
endemske nefropatije nije poznata. Kao mogući uzročnici ističu se
izvesni elementi koji se nalaze u tragovima (olovo, kadmijum,
silicijum), živi agensi (bakterije i virusi), gljivični i biljni
toksini, genetski faktori i imuni mehanizam.
Klinička slika
Akutna
faza bolesti ne postoji. Bolest je neprimetna, relativno asimptomatska i
dosta dobro se podnosi, ponekad i decenijama. Opšta slabost se javlja
tek u stadijumu bubrežne insuficijencije, kada je anemija izražena i
kada postoji retencija azotnih produkata u krvi. Bolesnici se žale na
neodređene gastrične tegobe. Povišen krvni pritisak se sreće u oko 30 –
40% bolesnika u poodmaklim fazama i kod bolesnika starije životne dobi.
Ne postoje edemi bubrežnog porekla.
Bolest progredira ka bubrežnoj insuficijenciji i terminalnom stadijumu bolesti bubrega.
Dijagnoza
Postavlja
se na osnovu anamneze, epidemioloških podataka, kliničke slike,
objektivnog pregleda, laboratorijskih analiza, ultrazvuka, intravenske
urografije, biopsije bubrega.
Lečenje
Lečenje
obolelih od endemdske nefropatije, čija etiologija i patogeneza još
nisu poznate, svodi se uglavnom na higijenskodijetetski režim. Izražena
bubrežna insuficijencija zahteva hipoproteinski režim ishrane, korekciju
anemije, antihipertenzive kod postojeće arterijske hipertenzije, a u
terminalnom stadijumu i aktivno lečenje ( dijaliza i transplantacija).
Prevencija
Svodi
se na preduzimanje opštih higijenskih mera u pogledu načina života,
ishrane i snabdevanja pijaćom vodom iz područja koja nisu ugrožena.
