Gardnerella vaginalis je mali Gram negativan, nepokretan bacil. U
normalnim uslovima nalazi u materici, kao i debelom crevu, a kod njenog
prekomernog razmnožavanja (stres, promena polnog partnera, gubitak
prirodne flore) nastaje bolest – bakterijska vaginoza ili aminski
kolpitis.
Gardnerella vaginalis, kao vodeći uzročnik bakterijske
vaginoze, najverovatnije produkcijom sukcinata omogućava rast i
razmnožavanje drugih, a najčešće 4 – 6 anaerobnih bakterijskih vrsta
(Bacteroides spp, Peptococcus spp, Peptostreptococcus spp, Fusobacterium
nucleatum, Mobiluncus spp, Veillonela parvula).
Patološki (medicinski) značaj
Bolest
može proticati bez simptoma ili se karakterisati oskudnim/obilnim,
beličastim, retkim iscetkom neugodnog i karakterističnog mirisa (miris
ribe). U nekim slučajevima se javlja nadraženost nakon polnog odnosa.
Karakterističan
neugodan miris iscedka dolazi od amina kadaverina i putrescina koji
stvaraju anaerobne bakterije. Populacija laktobacila je sasvim potisnuta
ili se ovi prirodni stanovnici materice nalaze tek pojedinačno.
Bakterijska
vaginoza se smatra rizičnim faktorom u nastanku spontanog pobačaja kao i
prevremenog porođaja, drugih infekcija tokom trudnoće, kao i
komplikacija kod operativnih zahvata. Česte su udružene infekcije s
gonokokom, trihomonasom i hlamidijom.
Gardnerella vaginalis kod
muškarca može uzrokovati balanopostitis, ali njena prisutnost na penisu i
u mokraćnoj cevi muškarca obično nije povezana s kliničkim
manifestacijama. Simptomi kod muškarca uključuju osip, peckanje i svrab
penisa.
Mikrobiološka dijagnostika
Postavlja
se inspekcijom vaginalnog zida, izgledom i mirisom vaginalnog sekreta,
stepenom vaginalne čistoće. Za mikrobiološku dijagnostiku uzimaju se dva
brisa vaginalnog sekreta ili sekreta iz muške mokraćne cevi. Jedan je
za preparat (nativni ili bojen po Gramu), a drugi se nasađuje na podlogu
za izolaciju što pre nakon uzimanja uzorka. Za dijagnozu je značajan
klinički aspekt leukoreje, neprijatan miris, pH iznad 4,5, nestanak ili
smanjenje broja Lactobacila, odsustvo polimorfonukleara, clue ćelije.
Mikroskopski
se nalaze tipične ćelije – clue cells ili Schlüsselzellen – ćelije
vaginalnog epitela prekrivene mnoštvom bakterija koje izgledaju kao da
su posute šećerom u prahu.
Lečenje
Lekovi
izbora su derivati 5 – nitromidazola kao što su metronidazol, ornidazol
i tinidazol, odnosno clindamycin. Za vreme lečenja se preporučuje
apstinencija ili zaštićeni polni odnos ( kondom). Vrlo je važno
naglasiti da se leče oba partnera istovremeno.
